هر آنچه که درباره منوپوز باید بدانید

درباره یائسگی یا منوپوز چه چیزهایی باید بدانیم

چنانچه 12 ماه متوالی از آخرین زمان پریود یک خانم گذشته باشد و دیگر فرد قادر به بارداری نباشد فرد وارد دوران منوپوز شده است.

دوران منوپوز معمولا از چه سنی آغاز می گردد؟

این زمان عموما بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ می دهد، اما قبل یا بعد از این دوره سنی نیز می تواند اتفاق بیفتد، در این وضعیت، تخمدان ها دیگر تخمک آزاد نمی کنند و میزان سطح هورمون استروژن بسیار کاهش می یابد. منوپوز می تواند با علائم ناخوشایندی همچون گرگرفتگی، بی خوابی، خشکی واژن، افزایش وزن و علائم دیگر همراه باشد. نزدیک به 1 درصد از خانم ها قبل از 40 سالگی منوپوز را تجربه می نمایند. 5 درصد از خانم ها درسنین 40 تا 45 وارد دوران منوپوز می شوند که به آن منوپوز زودرس اطلاق می گردد.

بسیاری از خانم ها علائم یائسگی یا منوپوز را حدود 4 سال قبل از آخرین زمان پریود خود تجربه می کنند و ممکن است تا 4 سال بعد ازمنوپوز نیز بروز علائم، همچنان ادامه داشته باشند. از هر 10 خانم، یک نفر علائم منوپوز را تا 12 سال بعد از شروع آن نیز تجربه می کند. میانگین سن منوپوز، عموما 51 سالگی است. عواملی متعددی همچون ژنتیک و سلامت تخمدان ها در آغاز دوران منوپوز نقش دارند.

یائسگی یا منوپوز چگونه رخ می دهد؟

منوپوز یک دوره طبیعی از زندگی بانوان است که با افزایش سن تخمدان ها و کاهش تولید هورمون های باروری مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون،FSH  و LH اتفاق می افتد که بدن تغییرات بسیاری را در پاسخ به این تغییرات هورمونی از خود نشان می دهد. این فرایند تدریجی و طی سه مرحله اتفاق می افتد:

1. پری منوپوز

دوران پری منوپوز، درست به قبل از زمانی که فرد کاملا وارد دوره منوپوز گردد، گفته می شود. خانمی که 6 ماه پریود نشده است، هنوز دوران پری منوپوز را تجربه می کند و وارد دوران منوپوز نشده است، توجه داشته باشید که در دوران پری منوپوز، شانس حاملگی پایین است ولی صفر نیست و حتما برای پیشگیری از بارداری، باید از روش های غیر هورمونی باید استفاده شود. پری منوپوز در دهه سوم تا چهارم زندگی ایجاد می گردد. در واقع خانم ها 8 تا 10 سال قبل از شروع یائسگی، وارد این مرحله می شوند و در این هنگام تغییرات هورمونی جهت آماده سازی بدن برای آغاز منوپوز انجام می شود. مهم ترین علامت این مرحله افت سطح استروژن است؛ هورمون اصلی زنانه که توسط تخمدان ها تولید می شود. سطح استروژن همچنین در طول چرخه قاعدگی به صورت پراکنده دچار افت و خیز می شود که می تواند منجر به قاعدگی های نامنظم شود، ممکن است دیرتر اتفاق بیفتد یا یک یا دو دوره رخ ندهد همچنین میزان خونریزی ممکن است شدیرتر یا خفیف تر باشد. در طول آخرین مراحل پری منوپوز، بدن خانم استروژن کمتر و کمتری تولید می کند. علی رغم افت شدید سطح استروژن، هنوز احتمال بارداری وجود دارد. این فاز از یائسگی ممکن است برای چند ماه تا چهار سال به طول انجامد و فرد تجربه علائم منوپوز مانند تغییراتی گرگرفتگی، اختلالات خواب و نوسانات خلقی را تجربه می نماید.

2. منوپوز

وضعیتی که یک سال تمام پریود برای یک خانم اتفاق نیفتد.

3. دوران پس از منوپوز

به سالهای پس از وقوع منوپوز می گویند.

علائم یائسگی یا منوپوز چیست؟

حدود 75 درصد از خانم ها که وارد دوره منوپوز می شوند، گرگرفتگی را تجربه می کنند. گرگرفتگی احساس ناگهانی گرماست که در بالاتنه احساس می شود و اغلب با مقداری تعریق و قرمز شدن همراه است. شدت گرگرفتگی از خفیف تا شدید متغیر است. علائم دیگر منوپوز شامل موارد زیر هستند:

• بیخوابی
• خشکی واژن
• افزایش وزن
• افسردگی
• اضطراب
• اختلال در تمرکز
• مشکل در حافظه
• کاهش میل جنسی
• خشکی پوست ، دهان وچشم ها
• مشکلات کنترل مثانه
• درد در مفصل و عضله
• سردرد

گر گرفتگی

گرگرفتگی احساس ناگهانی داغ شدگی و قرمز شدن عذاب دهنده ای است که مخصوصا در صورت و گردن خود را نشان می دهد. احساس گرگرفتگی ناگهانی معمولا چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می انجامد. گرگرفتگی ناشی از تغییراتی است که در اثر انبساط و انقباض عروق پدید می آید و به تغییر در سطح استروژن مربوط است.

پریودهای نا منظم

یک خانم می تواند چند ماه تا چند سال قبل از توقف در پریودها، دچار قاعدگی های نا منظم شود. اما هر گونه خونریزی که بعد از یک سال از توقف در پریود ایجاد شود ، نرمال نیست و باید توسط پزشک ارزیابی شود. خونریزی های سنگین و طولانی در دوران قبل از یائسگی نیز باید مورد بررسی پزشک قرار گیرد.

خشکی واژن

افت میزان استروژن، لغزندگیطبیعی واژن را کاهش می دهد و لایه واژن تدریجا نازک تر شده و انعطاف خود را از دست می دهد ( قادر به باز شدن نمی باشد). این تغییرات سبب می شود نزدیکی فرد دردناک شود و فرد مستعد التهاب واژن یا آتروفی شود. این تغییرات، واژن را در معرض عفونت های مختلف ناشی از مخمر یا باکتری و هم چنین عفونت های مجاری ادرار قرار می دهد.

اختلال در خواب

غالبا گٌّرگرفتگی های شبانه خواب فرد را مختل می کند. کمبود خواب در طولانی مدت سبب تغییرات خلقی و احساسی می گردد.

افسردگی

تغییرات شیمیایی که در طول منوپوز اتفاق می افتد ریسک افسردگی را افزایش نمی دهد، اما از آن جایی که خانم ها در میانسالی خود تغییرات مهمی از جمله منوپوز و بی خوابی را تجربه می کنند، این امر می تواند ریسک ایجاد افسردگی را افزایش دهد.

کج خلقی

گزارش ها نشان داده است برخی از زنان دچار تغییرات خلقی می شوند. بدخلقی ناشی از خواب کم در اثر گرگرفتگی شبانه به وجود می آید. البته تعدادی از زنان نیز دچار بد خلقی نمی شوند.

استئوپورز یا پوکی استخوان 

در دوران یائسگی، استخوان ها تضعیف شده و احتمال شکستگی استخوان افزایش می یابد، مخصوصا در لگن و ستون فقرات. همانگونه که میزان استروژن افت می کند، ریسک ایجاد استئوپورز یا پوکی استخوان نیز افزایش می یابد. این ریسک در زنان باریک اندام و خانم هایی با پوست روشن بیشتر است. شما می توانید با مصرف کافی ویتامین D حاصل از نور خورشید و یا مصرف مولتی ویتامین های روزانه، خوردن منابع غنی از کلسیم و انجام ورزش های منظم مانع از بروز استئوپورز شوید. خانم ها باید قبل از این که دچار یائسگی شوند، به انجام این رفتارها اقدام کنند. زیرا در زنان از 30 سالگی به بعد، توده استخوانی شروع به تحلیل می کند، اما شکستگی های ناشی از استئوپورز بین10تا 15 سال بعد از منوپوز اتفاق نمی افتد.

بیماری های قلبی عروقی

قبل از دوران منوپوز، خانم ها نسبت به آقایان کمتر دچار حمله قلبی و سکته می شوند. بعد از منوپوز میزان بیماری های قلبی در زنان افزایش می یابد.

چگونه منوپوز تشخیص داده می شود

برای بیشتر خانم ها، تشخیص منوپوز یا یائسگی بر اساس توضیح بیمار از علائم خود و پایان یافتن دوران قاعدگی در اوست و تست های آزمایشگاهی در این مورد لزومی ندارد. از آن جایی که در دوران قبل از یائسگی نیز خانم ها می توانند باردار شوند، وقتی پریود خانمی نا منظم و سبک می شود، پزشک ممکن است تست بارداری برایش بنویسد. در برخی موارد برای میزان هورمون محرک فولیکول ( FSH) ممکن است تست خون لازم باشد. میزان FSH در خانم های منوپوز به طور طبیعی بالاست، بنابراین بالا بودن این هورمون می تواند به تایید دوران یائسگی بیمار کمک کند.

در زمان شروع دوران منوپوز، پزشکان تست سنجش تراکم استخوان را پیشنهاد می کنند. این تست ها به تشخیص زود هنگام استئوپورز کمک می کند. اغلب این نتایج برای مقایسه با میزان توده استخوان در آینده به کار می رود. تست دیگری که توصیه می شود، انجام گردد، بیوپسی آندومتریال است. بیوپسی آندومتریال، شامل نمونه برداری از داخل رحم است تا نمونه برای بررسی های میکروسکوپی به منظور بررسی علائم سرطان مورد مطالعه قرار گیرد. این تست ممکن است زمانی انجام شود که خانم دچار خونریزی های نا منظم و سنگین شود، اما این تست به طور روتین برای منوپوز توصیه نمی شود.

پیشگیری از منوپوز

منوپوز یا یائسگی، رویدادی طبیعی است و نمی توان مانع از بروز آن شد. داروها، ورزش و رژیم غذایی می تواند برخی از علائم منوپوزرا از بین ببرد یا مانع از بروز آن شود و کیفیت زندگی فرد را افزایش دهد.

راهکارهائی برای بهبود علائم منوپوز

تغییرات در سبک زندگی

ورزش، رژیم غذایی و درکل تغییر در نحوه و سبک زندگی، می تواند علائم و عوارض منوپوز را کاهش دهد. درادامه توصیه هایی آمده است که برای همه ی زنانی که در حال نزدیک شدن به دوره ی منوپوز هستند و آن هایی که در حال طی کردن این دوره می باشند مناسب است.برای درمان گرگرفتگی باید سبک زندگیمان را تغییر بدهیم، یعنی وقتی به سن 45 سالگی می رسیم باید مقدار فعالیت، میزان کالری دریافتی و مواد غذایی که مصرف می کنیم تغییر کند. اغلب، خانم هایی که وزن های بالا دارند، گرگرفتگی را بیشتر تجربه می کنند، بنابراین خانم ها باید وزن استاندارد داشته باشند و بیشتر مایعات ساده مثل آب و چای کم رنگ مصرف کنند. همچنین غذاهای پر ادویه و تند از رژیم غذایی حذف و یا کم شود. سیگار و قلیان از مواردی هست که روی گرگرفتگی تاثیر دارد و حتما قبل از 45 سالگی مصرف آن باید به حداقل برسد و یا ترک شود. یکی دیگر از مواردی که برای بهبود گرگرفتگی موثر است ورزش منظم و سبک است، نه به گونه ای که تعریق و گرگرفتگی را بیشتر کند، مثلا هفته ای 5 بار و هر بار30 دقیقه پیاده روی متوسط انجام بدهند.

اجتناب از سیگار کشیدن

سیگار کشیدن ریسک پوکی استخوان و شکستگی لگن را افزایش می دهد. سیگار هم چنین خطر حمله قلبی و سکته را نیز افزایش می دهد.

محدود کردن مصرف کافئین

مصرف کافئین زیاد، بیش از 3 فنجان در روز می تواند گرگرفتگی را افزایش دهد و ممکن است منجر به استئوپورز یا پوکی استخوان شود.

پوشیدن لباس مناسب

از آنجایی که هر زمان ممکن است دچار گرگرفتگی شوید بهتر است پوشش کافی داشته باشید، زیرا به هنگام گرگرفتگی دچار احساس گرما می شوید و پس از آن ممکن است دچار احساس خنکی شوید. به همین دلیل بهتر است به هنگام خواب از ملافه های سبک استفاده کنید.

ورزش

ورزشی که مانع از تحلیل استخوان ها شود، مانند پیاده روی، آیروبیک سبک، رقص، بلند کردن وزنه، یا ورزش کردن با راکت مانند تنیس یا راه رفتن چند مایل در روز به حفظ تراکم استخوان ها کمک می کند. ورزش کردن فوایدی از جمله موارد زیر را شامل می شود:

• فشار خون و ریسک خطر قلبی و سکته را کاهش دهد.
• میزان گرگرفتگی را در برخی زنان تخفیف دهد.
• میزان استئوپورز و شکستگی استخوان را کاهش دهد.

چه زمانی هورمون درمانی در دوران یائسگی توصیه نمی شود؟

پزشکان معمولا هورمون درمانی را برای کنترل و درمان یائسگی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و تغییرات خلقی در نظر دارند. اما باید توجه داشت هورمون درمانی در دوران یائسگی برای همه خانم ها مناسب نمی باشد.

در موارد زیر هورمون درمانی گزینه مناسبی برای درمان یائسگی نخواهد بود:

• ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
• ابتلا به سرطان سینه
• داشتن ضایعات یا پیش ضایعات سرطانی که رشد آن ها به استروژن بستگی دارد.
• وجود فاکتورهای خطری که فرد را مستعد ابتلا به اختلالاتی در لخته خون می کند، مانند آمبولیسم ریوی یا ترومبوز عمیق وریدی
• ابتلا به بیماری های کبدی
• وجود خونریزی غیر نرمال که هنوز توسط پزشک مورد ارزیابی قرار نگرفته است.
• حساسیت به ترکیبات هورمونی
• بارداری یا افرادی که قصد باردار شدن دارند.

آیا بین مصرف کافئین و علائم منوپوز ارتباطی وجود دارد؟

به نظر می رسد بین مصرف کافئین و برخی از علائم منوپوز مانند گرگرفتگی و سایر علائمارتباط وجود دارد. البته باید اظهار داشت تحقیقات در مورد مصرف کافئین و بروز علائم یائسگی نتایج متناقضی را نشان داده است. اما به طور کلی به نظر می رسد، بین مصرف کافئین و علائم آزار دهنده وازوموتور ارتباطی وجود دارد. خانم هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند، معمولا از نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای و قهوه استفاده می کنند. بنابراین برای کاهش علائم یائسگی می توانید مصرف نوشیدنی هایی مانند قهوه و یا چای را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.هر آنچه که درباره منوپوز باید بدانید

دانلود مقاله “هرآنچه درمورد منوپوز باید بدانید.”