اغلب تصور می شود سرطان سینه شایعترین علت مرگ و ناتوانی در زنان است. اما برخلاف این تصور، مطالعات و آمارها نشان می دهند که اولین علت مرگ و میر در زنان بیماری های قلبی عروقی هستند.
تعداد موارد بیماریهای قلبی عروقی بسیار زیاد بوده و همچنان رو به افزایش است. بر اساس گزارش فدراسیون جهانی قلب، بیش از یک سوم (35 درصد) مرگ و میرسالانه زنان به دلیل بیماری های قلبی عروقی است. این رقم 13 برابر بیشتر از مرگ و میر ناشی از سرطان سینه است.
حدود 60 میلیون زن (44 درصد زنان) در ایالات متحده با نوعی بیماری قلبی زندگی می کنند و این عامل اصلی مرگ و میر زنان در ایالات متحده است.
در سال 2021، این کشور مرگ310,661 زن را به دلیل عوارض ناشی از بیماریهای قلبی عروقی گزارش کرد که معادل 1 مورد از هر 5 مورد مرگ زنان بود.
بیماری های قلبی عروقی انواع مختلفی دارند. مثل گرفتگی عروق قلب، سکته قلبی، نارسایی احتقانی قلب نفس که می تواند منجر به ادم ریوی شود. همچنین.حملات ایسکمیک گذرا و سکته ها ی مغزی نیز می توانند ناشی از عوارض بیماریهای قلبی عروقی به شمار بیایند. این اتفاق های ناگهانی، طیف وسیعی از علائم از جمله تغییر در بینایی یا گفتار، احساس ضعف در بازو و پا، فلج یک طرفه یا احساس گیجی را شامل می شوند. مهمترین عامل خطر اصلی ایجاد بیماری قلبی در زنان فشار خون بالا و سپس چاقی و دیابت است.
آیا ارتباطی بین هورمونهای زنانه و عملکرد سیستم تولید مثلی با میزان بیماری های قلبی عروقی وجود دارد؟
محققان اخیراً کشف کرده‌اند که تجربیات یک زن در طول زندگی‌اش (از جمله قاعدگی، بارداری، هرگونه درمان سرطان سینه و یائسگی) می‌تواند بر شانس ابتلای او به بیماریهای قلبی عروقی در مراحل بعدی زندگی تأثیر بگذارد. آگاهی از این امر می تواند به تعیین فاکتورهای خطر فردی کمک کند.
تاثیر قاعدگی: در خانم هایی که قاعدگی آنها در سنین پایین شروع شده یا سابقه قاعدگی نامنظم داشته باشند (مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک) خطر بیماری های قلبی عروقی در آینده بیشتر است.
تاثیر عوارض بارداری: عوارض دوران بارداری یا بلافاصله پس از زایمان، از جمله فشار خون بالا، دیابت بارداری، پره اکلامپسی و زایمان زودرس، می توانند شانس ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
تاثیر یائسگی یا دوره پسا قاعدگی: یائسگی در سنین پایین به خصوص زیر 45 سال یا در سنی که زودرس در نظر گرفته می شود (زیر 40 سال) می تواند پیشرفت احتمالی بیماری قلبی عروقی را تسریع کند. این افراد در مقایسه با زنان یائسه در سنین 50 تا 51 سال، در معرض خطر بیشتری برای CHD هستند.
اخیرایک متاآنالیز اخیر نشان داد که زنانی که یائسگی زودرس داشتند( قبل از 40 سالگی) در مقایسه با زنان یائسه در سن 45 سال یا بالاتر 50 درصد بیشتر در معرض خطر CHD هستند.
در کل، پس از یائسگی، زنان به دلیل تغییرات هورمونی در معرض خطربیشتری برای ابتلا به بیماری عروق کرونر هستند
مقایسه زنان و مردان در ابتلا به بیماربهای قلبی عروقی ونقش هورمونی به نام استروژن
مطالعات نشان داده‌اند که هورمونهای زنانه، به‌ویژه استروژن‌ها، محافظ قلب هستند و نقش مهمی در سیستم‌های تولید مثلی و غیر تولید مثلی دارند.
در دوران یائسگی، زنان تغییرات هورمونی پیچیده ای را تجربه می کنند که می تواند بر سلامت قلب و عروق آنها تأثیر گذاشته یا خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را افزایش دهد. قبل از یائسگی، زنان به طور کلی در مقایسه با مردان کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند. اما پس از یائسگی به دلیل کم شدن استروژن ترشح شده از تخمدانها، ریسک ابتلای زنان به مشکلات قلبی، تقریبا معادل مردان می شود. یعنی دیگر استروژنی وجود ندارد که نقش محافظت را ایفا کند.
مردان در مقایسه با زنان معمولاً در سنین پایین‌تری به CVD مبتلا می‌شوند. یعنی زنان مبتلا به CHD آشکار بالینی معمولاً مسن‌تر از مردان هستند که همه این تغییرات به دلیل تغییر در ترشح هورمونهای زنانه است.
گرگرفتگی، تعریق شبانه وهمچنین حالت افسردگی در دوران پیش و پس از یائسگی ارتباط بیشتری با مشکل فشار خون بالا و سایر عوامل خطر قلبی عروقی دارند.
نتیجه اینکه، هرچه زنان یائسگی طبیعی را در سنین بالاتر تجربه کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به CVD و مرگ ناشی از آن هستند.
کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
یک رویکرد گام به گام برای سلامت قلب و عروق بهتر برای زنان
خوشبختانه گام های موثری وجود دارد که می توانید در جهت پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی مانند حملات قلبی، نارسایی قلبی و سکته بردارید. بسیار مهم است که بتوانید عوامل خطر را هرچه زودتر تشخیص داده و اقدامات پیشگیرانه انجام دهید.
اولین قدم این است که سلامت قلب و عروق به عنوان اولویت اصلی زنان در نظر گرفته شود.
حتما با پزشک خود صحبت کنید و از او بخواهید که میزان خطر ابتلای شما به بیماری قلبی عروقی را محاسبه کند. استفاده از هورمون درمانی جایگزین دروره یائسگی، به ویژه برای زنان مبتلا به یائسگی زودرس، می تواند به کاهش خطرات بیماری های قلبی عروقی کمک کند ولی این کار نیاز به شرایط خاصی در فرد دارد و ممکن است خطرات دیگری برای شخص ایجاد کند. به همین دلیل برای همه زنان ممکن است مناسب نباشد. برای این کار حتما با پزشک معالج خود خود صحبت کنید.
اطلاع دادن در خصوص موارد زیر به پزشک در شناسایی اینکه آیا شما در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی هستید یا خیر کمک می کند:
- سیکل های ماهانه نامنظم
- عوارض دوران بارداری
- ابتلا یا درمان سرطان سینه
- زمان یائسگی
- میزان فشار خون و سوابق فامیلی
- میزان قند خون و سابقه دیابت در افراد خانواده
- میزان کلسترول خون و سوابق فامیلی
داشتن سبک زندگی سالم برای حفظ سلامت قلب و عروق، بسیار اهمیت دارد. پنج عامل مهم سبک زندگی عبارتند از:
- سیگار نکشید یا کشیدن آن را ترک کنید.
- تحرک بیشتر با انجام فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
- تغذیه سالم داشته باشید و غذا خوردن آگاهانه را تمرین کنید.
- وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- عادات خواب خوب برای داشتن خواب کافی ایجاد کنید.
.
یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که با استفاده از روشهای بالا می توان امید به زندگی را تا 14 سال افزایش داد. در برخی موارد نیز، بنا به تشخیص پزشک ممکن است نیاز به دارو درمانی برای دستیابی به نتایج مطلوب وجود داشته باشد.
باید بدانیم که:
برداشتن گام های مثبت امروز می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد و کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشد.
خطرات قلبی عروقی نشان دهنده انتخاب ها و تجربیات یک عمر است، اما یائسگی می تواند فرصت ارزشمندی برای فکر کردن به گذشته، ارزیابی آن و گرفتن تصمیمی جدید برای ارتقای سلامت قلب و عروق همراه با طول عمر بیشتر و با کیفیت تر باشد.
